Początki polowania w Polsce X-XIII wiek

06.04.2018

Polowania były już od zarania polskich dziejów głównym zajęciem ludzi oraz sposobem na pozyskanie pożywnego mięsa. Tysiąc lat temu wyglądało jednak zupełnie inaczej niż teraz. Pierwotnie celem łowiectwa było zdobycie pożywienia. Z czasem stało się rozrywką, na którą mogli sobie pozwolić tylko nieliczni. Na jakie gatunki i jakimi sposobami polowano na początku istnienia naszego kraju?

Geneza polowań w Polsce

Początki polowania w Polsce należy datować na przełom X oraz XI wieku. Zamożni ludzie utrzymywali łowczych, połowników, strzelców czy też sokolników, aby oni zdobywali zwierzynę w celach żywieniowych. Niestety w tamtych czasach najczęściej wykonywali swoją pracę pod przymusem, czyli byli można powiedzieć niewolnikami. Później sytuacja się zmieniła i tego typu osady były atrakcyjne ze względu na dochody i pozycje. Oprócz wynagrodzenia często także otrzymywali włości.

Bolesław Chrobry, który panował w latach 992 – 1025 miał na swoim dworze wielu łowczych z różnych stron Europy. Zaspokajał w ten sposób potrzeby żywieniowe całego swojego dworu. Wszyscy Piastowie przyjmowali na swoich dworach osoby, które polowały z sokołami.

Prawo do polowań w XI wieku

Każdy posiadacz ziemski miał pełne prawo do polowań. Duchowieństwo i zakonnicy także polowali na swoich włościach. W 1103 roku zaszła pewna zmiana w tym aspekcie. Przywilej, wystawiony przez Bolesława Krzywoustego, postanawiał o tym, iż miał on prawo polować na ziemiach cystersów, a zakonnicy w tym czasie mieli się wstrzymać od działań. Dwa stulecia później sytuacja zmieniła się diametralnie.

Polowania w XIII wieku

W 1242 roku Wielki Książę Mazowiecki, Kondrad Mazowiecki wydał prawo regulujące polowania w Polsce. Poniżej zamieszamy najważniejsze konkluzje:

Tylko raz do roku poddani mają obowiązek księciu utrzymanie i podwód w czasie łowów na ich ternach.

Nikt z pełnomocnictwa księcia nie będzie polować w kasztelanii łowickiej oraz wolborskiej.

Biskupi nie mają obowiązku utrzymywać u siebie wędrujących sokolników książęcych.

Polujący na jelenie otrzymują tylko to, co dostaną w darze od lokalnej społeczności.

Wszystkie te prawa zostały wymuszone na księciu przez Kurię Rzymska. Jak widać, początki polowania w Polsce były przywilejem, jednak z czasem stało się na tyle ważne, że musiało być usankcjonowane prawnie.